.png)
از هر ۱۵۰ هزار عدد عقرب به‌طور میانگین ۲۵ گرم سم خشک عقرب تولید می‌گردد، که قیمت هر گرم آن در بازارهای جهانی ۷۰ میلیون تومان است. به‌عبارتی از پرورش و سم‌گیری ۵۰ هزار عقرب می‌توان ۷/۱ میلیارد تومان فروش داشت. زهر عقرب از اجزا و فراکسیون‌های متنوعی تشکیل شده است که هرکدام خواص متفاوتی دارد. بعضی از اجزای سمی این جانوران برای درمان بیماری‌های اتوایمیون – بیماری‌هایی که ناشی از کارکرد نادرست سیستم ایمنی بدن است – نظیر ام‌اس، لوپوس، بیماری کورن، پسوروزیازیس و آرتریت روماتوئید، کولیت زخم‌دار، بیماری التهاب روده بزرگ، سیروز صفراوی، دیابت تیپ ۱ و ۲ و بعضی دیگر مورد توجه قرار گرفته است. فرصت اقتصادی پرورش عقرب، ایده‌‌ای تازه است که نیاز به حمایت مسئولان مربوطه از جمله وزارت بهداشت برای تسهیل روند مجوز و فراهم آوردن شرایط سرمایه‌گذاری را دارد.
ایران تنها کشور تولیدکننده‌ی آنتی‌سرم عقرب‌زدگی در خاورمیانه است. به‌طور میانگین ۷۰ هزار واکسن آنتی‌سرم توسط موسسه رازی در یک سال تولید میشود. البته یک سایت تحقیقاتی در کشور عربستان در این زمینه فعالیت می‌کند. در ایران تولید آنتی‌سرم عقرب‌زدگی در انحصار موسسه رازی است و استان خوزستان تنها شعبه‌ی کشور است که در کنار شعبه حصارک کرج در زمینه تولید این آنتی‌سرم فعالیت می‌کند.
گران‌بهاترین مایع در جهان سم عقرب است که قیمت یک گرم سم لیفولایز شده برابر با ۱۲۰ میلیون تومان است؛ که در مباحث تئوری اینگونه آمده است که «با ۱۵۰ هزار عقرب حداقل می‌توان ۲۰ الی ۲۵ گرم سم خشک در سال تولید داشت که برابر با ۲ میلیارد تومان است. این در حالی است که بسته به متد سم‌گیری وگونه عقرب، میزان و کیفیت سم متفاوت است، بر اساس گزارش در گونه‌های ایرانی شایع در کشور به‌طور متوسط از هر نمونه کژدم ۱ صد میلی‌گرم تا حدود ۲ میلی‌گرم سم با روش الکتروشوک به‌دست می‌آید؛ یعنی این که برای تهیه‌ی یک گرم سم مایع از گونه‌های مختلف از حدود ۵۰۰ نمونه تا ۱۰۰ هزار نمونه عقرب نیاز است». با توجه به این موضوع، سود پرورش عقرب بالای صد‌درصد – ۴۰۰ درصد – است.
درباره‌ی عقربها
عقربها رنگ‌های مختلفی مثل زرد مایل به قهوه‌ای، قهوه‌ای، خاکستری و سیاه دارند و اندازه آنها بین ۱۸ تا ۵/۱ سانتی‌متر مختلف است. ولی به واسطه شکل بدنی خود که حالتی تخت و صاف دارد، می‌توانند از شکاف‌هایی به عرض ۳ میلی‌متر نیز عبور کنند و خود را وارد خانه سازند. عقربها در محیط خارج از خانه در شکاف و درز بین سنگ‌ها، زیر پوست درختان، بین هیزم‌ها و مانند آن یافت می‌شوند و در محیط خانه در حمام، دستشوئی، آشپزخانه و محیط‌های مرطوب دیده می‌شوند. این جانوران در طول روز در گوشه‌ای بی‌حرکت و پنهانند و در طی شب فعالیت خود را آغاز می‌کنند و به دنبال شکار خود می‌روند و سم خود را از طریق نیش که در انتهای دم آنها وجود دارد به شکار خود تزریق می‌کنند. نیاز کژدم‌ها به اکسیژن بسیار کم است به طوری که می‌توانند تا یک شبانه روز در عمق آب زنده بمانند یا این که ماه‌ها در یک بطری در بسته زنده بمانند. عقربها زنده‌زابوده و اغلب از نیمه تابستان تا نیمه پاییز می‌زایند و تعداد نوزادها بسته به نوع عقرب از ۶ تا ۹۰ عدد متغیر است. در برخی از انواع عقربها، نوزادان از سر خارج می‌شوند و در برخی دیگر نوزادان از دم . نوزادان پس از تولد خود را به سطح پشتی بدن مادر می‌رسانند و دست کم تا زمان نخستین پوست‌اندازی نوزادان بر پشت کژدم مادر جابجا می‌شوند. در این هنگام اغلب، به علت گرسنگی و نبود غذا عقرب مادر از چند نوزاد خود به عنوان غذا استفاده می‌کند. مدت باروری بسته به نوع عقرب متفاوت و معمولاً بین ۲ تا ۴ ماه است. زمان خروج نوزادها نیز براساس نوع رشد جنین از یک ساعت تا ده روز گزارش شده است. برای تغذیه عقربها میتوانید از کرم خاکی یا جیرجیرک و.. استفاده کنید. عقرب ها از گونه های مختلفی از حشرات، عنکبوت ها، عقرب های دیگر و مارمولک تغذیه می کنند. آن ها همچنین از پستانداران کوچک مثل موش تغذیه می کنند. عقرب ها باید آب برای نوشیدن داشته باشند اما آن ها بدون غذا می توانند تا چندین ماه زنده بمانند. محل نگهداری عقرب باید سر پوشیده باشد. و کف محل نگهداری را شن بریزید، همچینین محل نگهداری باید دارای تهویه های مناسبی باشد و از مواردی مثل کنده درخت و ظرف آب کم عمق نیز استفاده شود. نوردهی خیلی نیازی نیست. اما توجه داشته باشید که عقرب از کوچکترین سوراخ ممکن است به بیرون راه پیدا کند. بنابراین وجود توری های ریز در مسیر تهویه بسیار ضروری است. در سراسر جهان حدود ۲۰۰ گونه عقرب وجود دارد، از بین این ۲۰۰ گونه تنها ۲۰ گونه عقربها هستند که سمی‌اند.
در ایران سه گونه عقرب سمی خطرناک وجود دارند که از آنها برای پرورش استفاده میشود:
– همی سکورپیوس لپتوروس: که عقربی زردرنگ و کوچک است. نرها دمی بلند دارند. این عقرب در نواحی جنوبی و جنوب غربی بسیار فراوان است و در خوزستان به آن «گادیم» می‌گویند.
– کمپسوبوتوس ماتهیزنی: که دارای اندازه‌ای بسیار کوچک و بدنی باریک به رنگ زرد یا آجری است. اینگونه هم در نواحی جنوبی به‌ویژه در خوزستان فراوان است. سم این دو گونه عقرب می‌تواند گلبول‌های قرمز خون را تخریب کند.
آندرکتونوس کراسیکودا: که جثه‌ای درشت‌تر از دو گونه قبلی دارد و رنگ آن سیاه یا قهوه‌ای تیره است. اینگونه در بیشتر نقاط ایران پراکندگی دارد.
مکان و تجهیزات لازم برای پرورش عقرب
– ساخت اتاق پرورش برای نگهداری عقربها
– ساخت اتاق قرنطینه
– اتاق پرورش کرم و جیرجیرک برای تهیه خوراک و تغذیه عقرب‌های پرورشی
– اتاق زهر گیری برای گرفتن سم عقربها
– ساخت محلی به‌عنوان انبار و همچنین ساختمان کارگری واداری
ماشین‌آلات و تجهیزات مورد نیاز این‌ها هستند:
– پنس بلند ۲۰ و ۳۰ سانتی جهت گرفتن عقربها
– چراغ‌قوه UV + عینک محافظ چشم UV
– دستگاه الکتروشوک – دستگاه مخصوص زهرگیری – دستگاه ves۴
– دما و رطوبت‌سنج دیجیتال حرفه‌ای
– ژل الکترود مخصوص زهرگیری
– سیلیکا ژل – رطوبت‌گیر مخصوص نگهداری زهر
– محفظه و باکس نگهداری مخصوص عقرب
– محلول ضدعفونی‌کننده عقرب
– قفسه‌بندی سالن ماسه مرغوب
– آکواریوم زایشگاه
مجوزهای لازم برای پرورش عقرب
بازرسی از طرح پرورش عقرب توسط کارشناسان اداره کشاورزی و شبکه بهداشت و محیط زیست و دیگر ادارات مربوطه انجام میشود و به دلیل خطرناک بودن عقرب سفت و سخت میگیرند؛ پس باید برای دریافت مجوز صبر داشته باشید. برای راه اندازی یک مزرعه پرورش عقرب با ظرفیت ۵۰۰۰۰ عدد در سال به ۳۰۰ مترمربع زمین نیاز دارید. اگر قیمت فروش هر عدد عقرب را بین ۱٫۰۰۰ تا ۲۰٫۰۰۰ تومان در نظر بگیرید برای پرورش عقرب بهاین میزان شما تقریبا به ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه نیاز پیدا میکنید.با این وضعیت نرخ بازدهی طرح: ۸۰درصد است.حدود ۱۸ ماه طول میکشد تا عقرب به سنی برسد که قابلیت سم گیری را داشته باشد. پس عملا دوره بازگشت سرمایه پس از ۱ تا ۱٫۵ سال خواهد بود.
نظرات